Blog

Hoogsensitief en de feestdagen: Bewaak je rust in de feestdrukte

 

 

 

1. Introductie

De feestdagen… het lijkt alsof iedereen uitkijkt naar deze tijd van gezelligheid, cadeautjes en samen zijn. Maar eerlijk? Voor veel hoogsensitieve mensen voelt deze periode allesbehalve ontspannen. De drukte, de verwachtingen, en al die prikkels kunnen overweldigend zijn. Misschien herken je het wel: je voelt de energie van iedereen om je heen, je wilt het graag goed doen voor anderen, maar ondertussen vergeet je jezelf.

De combinatie van een volle agenda, sociale verplichtingen en de constante stroom van prikkels, van kerstlichtjes en luide muziek tot de emoties die in de lucht hangen, kan uitputtend zijn. Het lijkt soms alsof je een marathon loopt, terwijl je het liefst gewoon even zou willen uitrusten.

Maar wat als het anders kan? Wat als je deze feestdagen met meer rust, balans en vooral op jouw manier kunt beleven? In deze blog deel ik praktische tips en inzichten die je helpen om de feestdagen door te komen zonder jezelf kwijt te raken. Want weet je? Het is helemaal oké om jouw grenzen te bewaken en de feestdagen in te vullen op een manier die bij jou past. Laten we beginnen! 😊

2. Waarom de feestdagen extra intens zijn voor hoogsensitieve personen

Hoogsensitiviteit betekent dat je zenuwstelsel gevoeliger is voor prikkels. Je ervaart de wereld vaak intenser : geuren, kleuren, geluiden, maar ook emoties en spanningen van anderen komen bij jou sterker binnen. Het is geen zwakte, maar een mooie eigenschap, al kan het soms ook behoorlijk vermoeiend zijn. En tijdens de feestdagen? Dan draaien die prikkels vaak op volle toeren.

Voor hoogsensitieve mensen kunnen de feestdagen extra intens voelen door een combinatie van sensorische en emotionele overprikkeling. Herken je bijvoorbeeld dit?

Sensorische overprikkeling :

De feestdagen brengen vaak veel geluid, licht en drukte met zich mee :

Harde muziek tijdens feestjes of in winkels.
Felle kerstverlichting die overal knippert.
Volle ruimtes met veel mensen die praten, lachen of discussiëren.
Alles komt binnen en blijft rondzoemen in je hoofd. Het kan voelen alsof je zenuwstelsel geen pauze krijgt.

Emotionele overprikkeling :

De feestdagen zijn niet alleen fysiek intens, maar ook emotioneel. Denk aan :

Familiedynamieken : Spanningen of oude conflicten kunnen juist tijdens deze periode naar boven komen.
Gevoeligheid voor emoties : Je voelt niet alleen je eigen emoties sterk, maar ook die van anderen in de ruimte. Een ongemakkelijke sfeer kan je helemaal leegtrekken.
Hoge verwachtingen : Je wil het graag goed doen voor iedereen, maar dat zorgt voor extra druk en stress.
Weinig tijd voor jezelf

De volle agenda’s en sociale verplichtingen laten weinig ruimte om even op adem te komen. Het gevoel dat je continu 'aan' moet staan, kan je uitputten. Tijd voor jezelf nemen voelt misschien egoïstisch, terwijl het juist essentieel is om overeind te blijven.

De combinatie van al deze factoren kan ervoor zorgen dat je tijdens de feestdagen voelt als een hamster die constant in zijn wiel loopt. Het goede nieuws? Er zijn manieren om hiermee om te gaan, zodat je meer rust, balans en plezier kunt vinden in deze periode. Daarover meer in de volgende stap! 😊

3. Tips om de feestdagen goed door te komen

De feestdagen hoeven geen uitputtingsslag te zijn. Door bewust keuzes te maken en je eigen behoeften centraal te stellen, kun je deze periode op een fijne en haalbare manier doorkomen. Hieronder deel ik een aantal praktische tips die je helpen om meer rust en balans te vinden.

A. Plan vooraf en wees realistisch

De eerste stap naar meer rust is een duidelijke planning. Niet alles hoeft en niet alles kan, en dat is helemaal oké.

Stel grenzen : Vraag jezelf af, hoeveel sociale activiteiten kan ik aan zonder dat ik overprikkeld raak? Kies bewust en laat de rest los.
Durf 'nee' te zeggen : Je hoeft niet overal bij te zijn. Een vriendelijke “Dit keer sla ik even over” is genoeg. Je hebt geen uitgebreide uitleg nodig.
Plan rustmomenten in : Blokkeer tijd in je agenda om even niets te doen zowel voor een drukke dag als erna. Die momenten zijn heilig, net zo belangrijk als de feestjes zelf.
 
B. Creëer een rustplek

Of je nu thuis bent of elders, zorg ervoor dat je een plek hebt waar je je even kunt terugtrekken als alles te veel wordt.

Thuis : Richt een hoekje in met een deken, een kaarsje en iets wat je ontspant, zoals een boek of een dagboek.
Op locatie : Zoek een stille ruimte, zoals een slaapkamer of buiten in de frisse lucht. Neem eventueel oordopjes mee of gebruik een meditatie-app om even tot jezelf te komen. Ikzelf raad de oordopjes van LOOP aan, er zitten verschillende opzetstukjes in die je kan proberen welke het beste passen in je oren. Er bestaan ook een paar sterktes in. Ik heb de sterkte -16db, hierdoor kan ik nog perfect de ander horen, maar het haalt de scherpe kantjes van het andere rumoer ervan af.
Wees niet bang om aan te geven dat je even tijd voor jezelf nodig hebt. Het is geen zwakte, maar zelfzorg.

C. Zorg voor jezelf

Vooraf : Neem de tijd om jezelf mentaal en fysiek voor te bereiden. Een rustige ochtend met yoga, meditatie of een wandeling in de natuur kan wonderen doen.
Tijdens : Let op je ademhaling, eet bewust met je volle aandacht, blijf gegrond (richt je aandacht even naar je voeten en visualiseer dat er boomwortels uit je voeten groeien die zich goed in de aarde vestigen), probeer ook tussendoor af en toe eens je polsen onder koud water te steken, door de koude zal je stress-systeem onmiddellijk zaken.
Achteraf : Plan de dagen nadien regelmatig momenten in om te ontprikkelen. Dit kan een warm bad zijn, een rustig avondje met zachte muziek, of gewoon even in stilte zitten zonder afleiding van je gsm of andere.
 
D. Communiceer je behoeften

Veel frustratie en stress kunnen worden voorkomen door helder te zijn over wat je nodig hebt.

Vooraf : Geef aan dat je tijd nodig hebt om te ontprikkelen. Bijvoorbeeld: “Ik trek me af en toe even terug als het te druk wordt.” Probeer misschien vooraf te plannen waar en bij wie je gaat zitten, liever niet bij iemand die constant over zichzelf praat, of luidruchtig is.
Tijdens : Wees eerlijk over je grenzen. Familie en vrienden weten vaak niet dat iets te veel voor je is, tenzij je het aangeeft.
Blijf mild : Het is niet egoïstisch om je eigen welzijn voorop te stellen. Door goed voor jezelf te zorgen, kun je meer genieten van de momenten die je wel deelt.

E. Maak keuzes die jou gelukkig maken

De feestdagen hoeven niet perfect te zijn, en je hoeft niet alle tradities blind te volgen.

Kies bewust : Wat zijn de tradities of activiteiten die jou echt vreugde brengen? Focus daarop en laat de rest los. niet elke traditie hoeft voor jou betekenisvol of fijn te zijn. Sta stil bij wat je écht belangrijk vindt. Misschien is dat een gezellige avond met je gezin, een wandeling in de natuur, of gewoon rustig thuis zijn met een warme kop thee. Vraag jezelf af :

Welke activiteiten geven me energie?
Welke tradities voelen als een verplichting in plaats van een vreugde?
Focus op de momenten en activiteiten die jou blij maken. Het is oké om nee te zeggen tegen dingen die niet bij je passen, zelfs al zijn het tradities die ‘altijd zo zijn’. Dit is jouw feestperiode.

Sta stil bij de betekenis : Wat betekenen de feestdagen voor jou? Misschien is dat verbinding, rust of dankbaarheid. Geef hier prioriteit aan in plaats van je te laten meeslepen door verwachtingen van anderen. De betekenis van de feestdagen is voor iedereen anders. Misschien staat het voor jou symbool voor verbinding met dierbaren, een moment van rust in de chaos, of een periode van reflectie en dankbaarheid. Neem even de tijd om hierover na te denken :

Wat wil ik voelen tijdens de feestdagen? Misschien is dat rust, warmte of vreugde.
Welke activiteiten ondersteunen dat gevoel? Is dat een rustige avond met een kaarsje aan? Of juist een kort bezoek aan een kleine kring mensen die je dierbaar zijn?

Door bewust prioriteit te geven aan wat voor jou belangrijk is, voorkom je dat je wordt meegesleept door de verwachtingen van anderen. Het gaat niet om hoe anderen vinden dat je de feestdagen ‘moet’ vieren, het gaat erom wat jou gelukkig maakt.

Kleine reminder : Jouw manier is meer dan genoeg. ❤️

4. Reflecteer : Wat geeft jou energie?

De feestdagen zijn een mooie gelegenheid om terug te kijken en te leren van je ervaringen. Neem even de tijd om te reflecteren op hoe je vorige jaren hebt beleefd. Door bewust stil te staan bij wat goed werkte en wat je juist heeft uitgeput, kun je dit jaar betere keuzes maken.

 Wat werkte wel? Wat niet?

Denk eens terug aan eerdere feestdagen :

Wat gaf je een fijn, warm gevoel? Samen kerstliedjes zingen of kijken naar een mooie film met kaarslicht aan, de dag rustig beginnen met een lekker kopje koffie of thee en genieten van een mooi uitzicht, bijvoorbeeld naar de zonsopgang of de natuur of een avondje zonder verplichtingen.
Wat voelde als te veel? Misschien was dat een druk familiefeest, meerdere afspraken op één dag, of verwachtingen die je niet kon waarmaken.
Het is waardevol om patronen te herkennen. Wat heeft je energie gekost, en wat gaf je juist een boost?

Maak een lijstje :

Energiegevers : 

Tijd doorbrengen met een paar dierbaren : Zoals die ene vriendin die altijd rustig en oprecht interesse toont, waardoor je je gehoord en ontspannen voelt.

Een moment voor jezelf : Even afstand nemen van de drukte om op adem te komen, bijvoorbeeld door je even terug te trekken naar een rustige plek, weg van de uitbundige energie van kinderen die door de kamer rennen.

Creatieve of ontspannende activiteiten : Samen met iemand die ook van rustige momenten houdt, bijvoorbeeld een puzzel maken of samen iets knutselen.
 
Energievreters :

Te veel sociale verplichtingen op één dag : Bijvoorbeeld een drukke schoonzus die een volle dag plant met familiebezoeken, waarbij je nauwelijks de tijd hebt om even op adem te komen.

Situaties met spanningen of conflicten : Zoals een oom die altijd eindeloos praat (en drinkt) en niet goed aanvoelt wanneer anderen moe worden van het gesprek, waardoor de sfeer gespannen wordt.

Overvolle dagen zonder pauzes : Denk aan een (schoon)moeder die van alles verwacht, van uitgebreid tafeldekken tot meedoen aan een lange spelletjesavond, zonder ruimte voor een moment van rust.

Plan op basis van jouw lijstje.

Gebruik deze inzichten om je feestdagen dit jaar anders aan te pakken. Probeer meer ruimte te maken voor wat jou energie geeft en zeg ‘nee’ tegen wat niet goed voelt. Dit is niet alleen een vorm van zelfzorg, maar ook een manier om de feestdagen met meer rust en plezier te beleven.

Tip : Hang je lijstje ergens zichtbaar op, zodat je jezelf eraan kunt herinneren wat voor jou belangrijk is. Het kan je helpen om je grenzen te bewaken, zelfs als je in de hectiek van de feestdagen zit. 💛

Reflecteren op wat werkt en wat niet, geeft je de regie over hoe jij je feestdagen invult. Het is jouw tijd, jouw energie, en jouw keuze om deze periode zo fijn mogelijk te maken! 😊

5. Bonus : Mini-oefeningen voor tussendoor

Soms is een korte pauze alles wat je nodig hebt om weer op te laden tijdens de drukte van de feestdagen. Hier zijn drie simpele oefeningen die je overal kunt doen om te ontspannen, je energie te herstellen, en de mooie momenten bewust te ervaren.

a. Simpele ademhalingsoefening: De 4-4-6 methode

Deze oefening helpt je om snel te kalmeren en je lichaam te ontspannen.

Hoe doe je het?
Zoek een rustige plek (of concentreer je even op jezelf, ook al is het wat drukker om je heen).
Adem in door je neus terwijl je tot 4 telt.
Houd je adem vast terwijl je tot 4 telt.
Adem langzaam uit door je mond terwijl je tot 6 a 8 telt.
Herhaal dit 5 keer.
Waarom werkt het?
Door bewust langzamer uit te ademen, geef je je lichaam een signaal dat het mag ontspannen.
 
b. Korte visualisatie : Bescherm je mentale ruimte

Wanneer je voelt dat de prikkels om je heen te veel worden, kun je met deze visualisatie even een mentale pauze nemen.

Hoe doe je het?
Sluit je ogen of richt je blik zacht op een vaste plek.
Stel je voor dat je in een warme, rustige bubbel zit. Deze bubbel is zacht, maar stevig genoeg om jou te beschermen tegen prikkels van buitenaf.
Alles wat te veel is, geluiden, emoties van anderen, drukte, stuitert zachtjes van je bubbel af. Alleen wat fijn en rustgevend is, mag naar binnen.
Adem een paar keer rustig in en uit terwijl je je bubbel sterker maakt.
Waarom werkt het?
Deze visualisatie helpt je om afstand te nemen van overprikkeling en je innerlijke rust te bewaren.
 
c. Dankbaarheidsoefening: De kracht van drie

Een moment van dankbaarheid helpt je om te focussen op wat wél goed voelt tijdens de feestdagen.

Hoe doe je het?
Neem een paar minuten de tijd, bijvoorbeeld ’s ochtends voordat de dag begint of ’s avonds voor het slapen gaan.
Schrijf of denk aan drie dingen waar je dankbaar voor bent. Dat kan iets groots zijn (zoals een mooie band met een familielid) of iets kleins (zoals een warme kop koffie of een knuffel van iemand).
Adem rustig in en uit terwijl je even stilstaat bij het gevoel van dankbaarheid.
Waarom werkt het?
Dankbaarheid helpt je om te focussen op het positieve, zelfs als de dag hectisch is geweest. Het geeft je een gevoel van rust en perspectief.
 
Met deze eenvoudige oefeningen kun je de feestdagen op een mindful en ontspannen manier doorkomen, zelfs in de meest chaotische momenten. Probeer ze eens uit en ontdek welke het beste bij jou past! 😊

6. Afsluiting : Een hart onder de riem

De feestdagen hoeven niet perfect te zijn, en je hoeft ook niet aan alle verwachtingen van anderen te voldoen. Weet dat het helemaal oké is om de feestdagen op jouw manier te beleven. Of dat nu betekent dat je kiest voor een intiem samenzijn, meer tijd alleen, of een balans tussen beiden, het gaat erom wat goed voelt voor jou.

Laat schuldgevoelens los. Door voor jezelf te zorgen en grenzen te stellen, zorg je ervoor dat je meer aanwezig kunt zijn bij de momenten die er voor jou écht toe doen. En dat is wat telt.

Onthoud : jij mag kiezen wat jou rust en vreugde brengt. Het is jouw tijd, jouw energie, en jouw beleving. Daar hoef je je niet voor te verantwoorden.

 

Ik wens je warme, rustige en betekenisvolle feestdagen toe. Neem de ruimte die je nodig hebt, geniet van de kleine dingen, en wees zacht voor jezelf. Jij verdient het om deze periode op een manier te beleven die voor jou goed voelt. 💛

Heb je moeite om je grenzen te bewaken of wil je leren hoe je meer rust kunt ervaren tijdens de feestdagen? Ik help je graag verder! Neem gerust contact op voor een sessie rond zelfzorg, stressbeheer of het omgaan met hoogsensitiviteit. Samen vinden we wat voor jou werkt.

Liefs,
Nancy